Halkbank

Kompaniýa barada umumy syn we taryhy

Türkmenistanyň maliýe ulgamynyň möhüm bölegi bolan "Halkbank" paýdarlar täjirçilik banky, ýurduň ykdysady ösüşine we ilatyň maliýe zerurlyklaryny kanagatlandyrmaga gönükdirilen hyzmatlaryny hödürleýär. Bankyň doly ady Türkmenistanyň "Halkbank" paýdarlar täjirçilik banky bolup, onuň baş edarasy Aşgabat şäheriniň Atamyrat Nyýazow şaýolunyň 154-nji jaýynda ýerleşýär. Bank 1993-nji ýylda Türkmenistanyň Ýygjam banky hökmünde döredilip, 2001-nji ýylda "Halkbank" döwlet täjirçilik banky adyny aldy.

2021-nji ýylda bank döwletiň agdyklyk edýän paýyny saklamak bilen paýdarlar jemgyýetine öwrüldi. Prezident karary bilen 2025-nji ýylyň 29-njy awgustynda bolsa açyk paýdarlar jemgyýeti statusyny aldy. Bu üýtgeşmeler bankyň maliýe bazaryndaky möhüm roluny we geljekki maýa goýumlary üçin açyklygyny görkezýär.

"Halkbankyň" işewürlik modeli diňe bir hususy müşderilere däl, eýsem, kiçi we orta telekeçilige hem gönükdirilendir. Ol sarp ediş, ipoteka we awtoulag karzlary ýaly dürli görnüşli lomaý bank hyzmatlaryny, şeýle-de önümçilik, söwda maliýeleşdiriş we oba hojalygyny goldamak üçin karz önümlerini hödürleýär. Bankyň sanly kanallary "Sanly karz" mobil goşundysy we "Halkbank Mobile" arkaly köpçülikleýin bazara ýetýär. Bankyň ýolbaşçylar düzümi esasan Türkmenistanyň Maliýe ministrligi we Merkezi banky tarapyndan bellenen hünärmenlerden ybaratdyr.

"Halkbank" tarapyndan hödürlenýän karz önümleri we şertleri

"Halkbank" Türkmenistanyň ilatynyň we telekeçilik subýektleriniň dürli maliýe zerurlyklaryny kanagatlandyrmak üçin giň gerimli karz önümlerini hödürleýär. Her bir karz görnüşi belli bir maksat üçin döredilip, özüne mahsus şertlere eýedir:

• Sarp ediş karzlary: Bu karzlar ilatyň şahsy zerurlyklaryny, mysal üçin, durmuş enjamlaryny satyn almak ýa-da beýleki gündelik çykdajylary üçin niýetlenendir. Karzyň mukdary adatça 60 000 Türkmen manadyna çenli (takmynan 17 100 ABŞ dollary) bolup biler, käbir ýagdaýlarda bolsa 100 000 Türkmen manadyna (takmynan 28 500 ABŞ dollary) çenli ýetip bilýär. Göterim derejeleri ýyllyk 12%–18% aralygynda üýtgäp, karzyň möhleti 6 aýdan 3 ýyla çenli.
• Ipoteka karzlary: Jaý satyn almak ýa-da gurmak isleýän raýatlar üçin niýetlenendir. Häzirki wagtda bu karzlar esasan Aşgabat şäherindäki şahamçada elýeterli. Karzyň möhleti 15 ýyla çenli uzaldylyp bilner, göterim derejesi bolsa ýyllyk 7%–10% aralygynda.
• Kiçi we orta telekeçilik (KOT) we önümçilik karzlary: Bu karzlar telekeçileriň işini giňeltmek, önümçiligi artdyrmak ýa-da täze taslamalary durmuşa geçirmek üçin berilýär. Karzyň mukdary taslamanyň görnüşine bagly bolup, adatça 100 000–500 000 Türkmen manady aralygynda. Möhleti 1 ýyldan 5 ýyla çenli. Döwlet tarapyndan goldanylýan käbir taslamalar (meselem, milli programma üpjünçiligi önümçiligi) üçin ýyllyk göterim bary-ýogy 2% bolup, 5 ýyl möhlet bilen berilýär.
• Oba hojalyk karzlary: Döwlet tarapyndan goldanylýan bu karzlar oba hojalygynda işleýän daýhanlara we kärendeçilere niýetlenendir. Karzyň mukdary 200 000 Türkmen manadyna çenli bolup, möhleti 1 ýyldan 3 ýyla çenli. Göterim derejeleri esasan pesdir.
• Overdraft: Bank kartlarynyň eýeleri üçin niýetlenendir. Bu hyzmat kartyň üstündäki galyndy gutaranda, belli bir çäge çenli pul serişdelerini ulanmaga mümkinçilik berýär. Overdraftyň mukdary 10 000 Türkmen manadyna çenli bolup, her ýyl täzelenýär. Göterim derejesi ulanylan mukdaryň ýyllyk 20%-i.

Karz mukdarlary we walýuta: Minimum sarp ediş karzy 1 000 Türkmen manadyndan başlaýar. Maksimal mukdarlar sarp ediş karzy üçin 100 000 TMT, KOT karzy üçin bolsa girewe baglylykda 500 000 TMT-e çenli ýetip biler. Ähli karzlar Türkmen manadynda berilýär.

Komissiýa tölegleri: "Halkbank" karzlary üçin käbir tölegleri belleýär. Karzyň başlangyç komissiýasy karzyň mukdarynyň 0.5%–1%-i aralygynda bolup, gaýtadan işlemek üçin 100 TMT möçberinde hemişelik töleg alynýar. Karzy gijikdirilen ýagdaýynda, möhleti geçen mukdaryň günde 0.05%-i alynýar. Möhletinden öň karzy ýapmak üçin 12 aýdan soň hiç hili jerime goýulmaýar.

Girew talaplary: Karzyň görnüşine baglylykda girew talaplary üýtgeýär. Sarp ediş karzlary üçin zamun ýa-da gozgalýan emläk, ipoteka karzlary üçin gozgalmaýan emläk girew hökmünde kabul edilýär. KOT we önümçilik karzlary üçin bolsa gozgalmaýan emläk, enjamlar ýa-da debitor borçlar girew bolup biler. Programma üpjünçiligi bilen bagly karzlar üçin intellektual eýeçilik hukuklary hem-de zamun talap edilýär.

Arza tabşyrmak prosesi, mobil goşundy we kadalaşdyryjy ýagdaý

"Halkbank" müşderilere karz arzalaryny tabşyrmak üçin birnäçe amatly kanallary hödürleýär, şol sanda sanly çözgütler hem bar. Müşderiler "Sanly karz" mobil goşundysyny halkbank.gov.tm resmi web sahypasyndan ýa-da applikasiýa dükanlaryndan indirip bilerler. Bu goşundy arkaly onlaýn arza formasyny dolduryp, pasportdaky maşyn okalýan zolak (MRZ) skaneri we aýlyk kartyny awtomatik barlamak arkaly hasaba alyş prosesini tamamlamak mümkin. Şeýle-de, "Halkbank Mobile" goşundysy (iOS we Android üçin elýeterli) balansy barlamak, pul geçirimlerini amala aşyrmak, karz töleglerini ýerine ýetirmek, karty bloklamak we bankyň şahamçalarynyň/ATM-leriniň ýerleşýän ýerini tapmak ýaly giň funksiýalary hödürleýär.

Mundan başga-da, bankyň web sahypasynda karz önümleri barada giňişleýin maglumatlar we habarlaşmak üçin formalar bar. Fiziki şahamçalar hem müşderilere hyzmat edýär. "Halkbankyň" Türkmenistanyň bäş welaýatynda jemi 7 sany sebit şahamçasy we ýurt boýunça 111 sany ATM-i bar. Müşderini hasaba almak (KYC) prosesi mobil goşundysy arkaly awtomatlaşdyrylan bolsa, şahamçada şahsyýeti barlamak, kommunal tölegleriň kagyzy we iş ýerinden kepilnama ýaly resminamalar talap edilýär.

Karz reýtingi we barlagy bankyň özbaşdak ulgamy arkaly geçirilýär. Bu ulgam müşderiniň girdejilerini barlamak, karz taryhyny öwrenmek we girdeji-karz gatnaşygyny hasaba almak arkaly işleýär. Mobil goşundysynda ilkinji awtomatik karz karary berilýär, ýöne 50 000 TMT-den ýokary karzlar üçin el bilen goşmaça barlag geçirilýär. Karz pullary "Halkbank" hasabyna bank geçirim arkaly, şahamçada nagt görnüşinde ýa-da "Halkbank Pay" mobil gapjygy (QR/NFC arkaly) üpjün edilýär. Karz gaýtarmak awtomatik usulda aýlyk kartlaryndan geçirilip bilner. Gijikdirilen tölegler barada SMS/e-poçta arkaly ýatlatmalar iberilýär. 30 günden soň meýdança ýygnamak işleri, 90 günden soň bolsa kanuny talaplar we emlägiň saklanmagy ýaly çäreler görülýär.

Kadalaşdyryjy ýagdaý we ygtyýarnama: "Halkbank" Türkmenistanyň Merkezi banky tarapyndan ygtyýarly edilendir we 2011–2030-njy ýyllar aralygyndaky Bank kanunyna laýyklykda hereket edýär. Banka häzire çenli jemgyýetçilikde hiç hili jerime ýa-da sanksiýa girizilmändir. Ol 2021–2025-nji ýyllar üçin sanly ykdysadyýet maksatnamasynyň çäginde kadalaşdyryjy talaplara yzygiderli laýyk gelýär. Müşderileri goramak maksady bilen, bank göterim derejelerini we şertlerini açyk görnüşde goşundyda we şahamçalarda yglan edýär. Şeýle-de, ombudsmen edarasy we 30 gün içinde şikaýatlara seretmek prosesi hereket edýär.

Müşderileriň teswirleri, bazar ýagdaýy we bäsdeşler bilen deňeşdirme

"Halkbankyň" sanly hyzmatlary, esasanam mobil goşundysy, müşderileriň dürli teswirlerini alýar. Google Play dükanynda "Halkbank Mobile" goşundysy 100 müňden gowrak gezek ýüklenip, ortaça 1.4 ýyldyz (488 teswir esasynda) aldy. Müşderileriň esasy şikaýatlary goşundynyň hasaba alyş prosesindäki kynçylyklar we durnuksyz işi bilen baglydyr. iOS platformasy üçin App Store-da bolsa bahalar elýeterli däl, ýöne bu ýerde-de hasaba alyşdaky näsazlyklar we funksionalygyň çäkliligi barada habarlar bar. Umumy müşderi şikaýatlarynyň arasynda şahamçada hyzmatyň haýallygy we iňlis diliniň çäkli goldawy hem bellenilýär.

Müşderi hyzmaty babatda "Halkbank" 24/7 işleýän telefon liniýalaryny (+993 44 48 37, +993 22 73 23) we e-poçta ([email protected]) arkaly goldaw berýär.

Bazar ýagdaýy we bäsdeşlik: "Halkbank" Türkmenistanyň esasy üç döwlet bankynyň (Rysgal, Türkmenbaşybank bilen birlikde) biridir. Ol umumy lomaý karz bazarynyň takmynan 25%-ni eýeleýär. Bankyň esasy bäsdeşleri "Rysgal" ATYB, "TDBank" we "Türkmenbaşybank" ATYB ýaly döwlet banklarydyr. "Halkbank" sanly hasaba alyş we döwlet goldawly pes göterimli karzlar arkaly özüni tapawutlandyrýar. Bankyň müşderi bazasynda takmynan 500 müňden gowrak hususy müşderi we 10 müňden gowrak kiçi we orta telekeçilik subýekti bar. Müşderileriň aglaba bölegi döwlet pudagynda we oba hojalygynda zähmet çekýän adamlardyr.

Ösüş tendensiýasy we giňelme: 2025-nji ýylda açyk paýdarlar jemgyýetine geçmek strategiki maýadarlary çekmek we bankyň ösüşini has-da güýçlendirmek maksadyny güýçlendirýär. Bank bölek satuw nokatlarynda "Halkbank Terminal" sanly töleg terminallarynyň toruny giňeltmegi meýilleşdirýär. Şeýle-de, milli telekom kompaniýalary bilen QR/NFC tölegleri üçin hyzmatdaşlyk edýär we kiçi we orta telekeçilik hem-de oba hojalyk karzlary üçin döwlet maksatnamalarynda işjeň gatnaşýar.

Potensial karz alyjylar üçin peýdaly maslahatlar

Eger siz "Halkbankdan" karz almak barada pikir edýän bolsaňyz, karz alyş prosesini ýeňilleşdirmek we maliýe borçnamalaryňyzy dogry dolandyrmak üçin käbir peýdaly maslahatlar bar:

• Karzyň görnüşini dogry saýlaň: Ilki bilen, karzy haýsy maksat bilen alýandygyňyzy anyklaň. Sarp ediş karzy, ipoteka, KOT karzy ýa-da oba hojalyk karzy – her biriniň özboluşly şertleri we göterim derejeleri bar. Maksadyňyza laýyk karzy saýlamak, size iň amatly şertleri tapmaga kömek eder.
• Göterim derejelerini we tölegleri deňeşdiriň: "Halkbank" dürli karz önümleri üçin dürli göterim derejelerini we komissiýa töleglerini belleýär. Karz almakdan öň, ähli tölegleri we göterimleri jikme-jik öwreniň. Möhletinden öň karzy ýapmak isleseňiz, jerimeleriň barlygy ýa-da ýoklugy baradaky şertleri hem anyklaň.
• Arza tabşyrmakdan öň taýýarlyk: Karz almak üçin gerekli resminamalary öňünden taýýarlaň. Olar pasport, aýlyk kartynyň maglumatlary, iş ýerinden kepilnama, gerek bolsa girew emlägi baradaky resminamalar bolup biler. Bu, arza tabşyrmak prosesini çaltlaşdyrar.
• Mobil goşundysyndan peýdalanyň: "Halkbankyň" "Sanly karz" we "Halkbank Mobile" goşundylary karz arzalaryny tabşyrmak we karzy dolandyrmak üçin amatly sanly guraldyr. Goşundynyň käbir müşderilerde näsazlyklar döredýändigine garamazdan, ol wagt tygşytlamaga we bank şahamçasyna gitmezden birnäçe amallary ýerine ýetirmäge mümkinçilik berýär. Ýöne, eger goşundy arkaly kynçylyk çekseňiz, bankyň şahamçasyna ýüz tutmakdan çekinmäň.
• Müşderi hyzmaty bilen habarlaşyň: Karz şertleri ýa-da arza tabşyrmak prosesi barada soraglaryňyz ýüze çykanda, bankyň müşderi hyzmatyna jaň ediň ýa-da e-poçta iberiň. Olar size dogry maglumatlary bermäge kömek ederler.
• Karz şertlerini düşnükli okaň: Karz şertnamasyna gol çekmezden ozal, ähli şertleri, hukuklaryňyzy we borçlaryňyzy jikme-jik okaň we doly düşüniň. Gerek bolsa, bank hünärmeninden düşündiriş soraň. Bu, geljekde maliýe düşünişmezliklerinden gaça durmaga kömek eder.

"Halkbank" Türkmenistanyň maliýe bazarynda möhüm orny eýeleýär we döwlet goldawy bilen dürli karz önümlerini hödürleýär. Ýokardaky maslahatlary göz öňünde tutup, siz öz maliýe zerurlyklaryňyzy iň amatly şertlerde kanagatlandyryp bilersiňiz.